Ewidencja odpadów 2023
Poradnik BDO
Ewidencja odpadów oraz sprawozdawczość odpadowa

Dostępne jest nowe wydanie Poradnika BDO z dnia 12 stycznia 2023! Publikacja oparta jest o nowe przepisy prawa, które obowiązują od 2023 roku. Opisujemy także, co się zmieniło w systemie BDO w 2023 roku oraz jak dostosować swoją ewidencję odpadów do nowych przepisów.

Dyżur telefoniczny autorów publikacji odbędzie się w środę 1 lutego 2023 w godzinach od 9 do 12!
Autorzy publikacji Artur Budziszewski oraz Andrzej Szewski będą odpowiadali telefonicznie na pytania czytelników.
(tel. 797-708-704 wew. 2 – przed rozmową prosimy o podanie numeru zamówienia).

Przedsiębiorców obowiązują – już bez wyjątków – nowe, rewolucyjne zasady gospodarki odpadami. Niezbędna jest nie tylko rejestracja podmiotów wytwarzających odpady lub wprowadzających produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami w rejestrze BDO, ale także bieżąca ewidencja odpadów w systemie BDO. W dniu 1 stycznia 2023 roku wejdą w życie nowe przepisy oraz zmiany w funkcjonowaniu systemu BDO. Czytając ten poradnik, dowiesz się, jak prowadzić ewidencję odpadów z wykorzystaniem nowego sytemu BDO bez konieczności zakupu jakichkolwiek komercyjnych programów komputerowych, oraz jak skutecznie złożyć sprawozdanie do marszałka województwa. Poradnik ma jednak przede wszystkim pomóc ustalić, jakie wymagania i obowiązki w zakresie ewidencji odpadów oraz BDO ciążą na Twojej firmie lub instytucji. W poradniku doradzamy, jak zorganizować działalność, by zminimalizować obciążenia biurokratyczne, jakie wynikają z BDO oraz przepisów ustawy o odpadach.

Poradnik nie jest tylko instrukcją obsługi systemu BDO. Publikacja, ma przede wszystkim ułatwić zrozumienie obowiązków związanych z gospodarką odpadami oraz z ewidencją odpadów. Rejestr oraz system BDO są wyłącznie narzędziem, które nauczysz się obsługiwać w sposób świadomy i bezpieczny dla podmiotu, który reprezentuje. Dowiesz się, jak uniknąć błędów oraz co zrobić z błędnie wystawionymi dokumentami w BDO.

Poradnik tłumaczy zarówno aspekty prawne związane z odpadami w firmie lub instytucji, jak i praktyczne – związane z przekazaniem odpadów i obsługą systemu BDO. Dowiesz się z niego nie tylko, jak postępować z odpadami, ale także jak prawidłowo i bezpiecznie prowadzić ewidencję odpadów, tak by z wpisów w BDO nie wynikały zagrożenia dla podmiotu, który reprezentujesz. Nowy poradnik jest kontynuacją serii wydawniczej naszych publikacji poświęconych ewidencji odpadów oraz gospodarce odpadami, które były wydawane nieprzerwanie od 2016 roku. Czytając najnowsze wydanie, warto wiedzieć, że jest to publikacja, którą wydajemy od 7 lat, a w poprzednich latach ukazało się aż 35 wydań poradnika. Aktualny poradnik oparty jest na dotychczasowych wydaniach, ale został w całości zaktualizowany oraz wzbogacony o nowe rozdziały.

Od 6 stycznia 2023 roku obowiązuje nowy poszerzony katalog podmiotów zwolnionych z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów a także zwolnionych z obowiązku uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów.

Od 1 stycznia 2025 roku zaczną obowiązywać nowe zasady dotyczące selektywnego zbierania i odbierania odpadów budowlanych i rozbiórkowych. W praktyce oznaczają one obowiązek segregacji odpadów budowlanych przez ich wytwórcę na sześć nowych frakcji. Firmy odbierające odpady budowlane od stycznia 2023 roku nie będą mogły odbierać zmieszanych odpadów budowlanych (17 09 04). Szczegółowo zmiany oraz wynikające z nich problemy opisujemy w nowym rozdziale „Odpady budowlane”.

W 2022 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o odpadach, która poszerza obowiązek ewidencji odpadów poprzez zmianę definicji odpadów komunalnych. Nowelizacja przepisów wprowadza także nowe obowiązki w zakresie ewidencji odpadów oraz sprawozdań odpadowych. Zmieniony został także przepis art. 66 ust. 4, w oparciu o który możliwe jest przyjęcie i przekazanie odpadów w systemie BDO bez karty przekazania odpadów (KPO).

W 2022 roku skończył się okres przejściowy dla wytwórców wstępnie magazynujących odpady na wdrożenie nowych obowiązków. Obowiązują także nowe zasady magazynowania odpadów przez wytwórców odpadów oraz prowadzących profesjonalne zbieranie i przetwarzanie odpadów. Nowe przepisy dotyczą także magazynowania odpadów w miejscu wytworzenia, w tym magazynowania odpadów budowlanych.

W 2023 roku zostaną wprowadzone liczne zmiany w systemie BDO. Pojawić się ma obowiązek wprowadzania danych z faktur powiązanych z KPO do systemu BDO (nowy moduł w BDO). Od 2023 obowiązywać będą także zmiany w zakresie odpadów budowlanych, odpadów żywnościowych oraz zmiana doprecyzowująca, co jest odpadem komunalnym w firmach (niekorzystne rozwiązania dla firm produkcyjnych, rolników). W pierwszej połowie 2023 roku powinny zostać wprowadzone nowe przepisy w zakresie produktów oraz opakowań jednokrotnego użytku. Oznaczać to będzie nowe obowiązki dla przedsiębiorców: opłaty pobierane w punktach handlowych oraz gastronomicznych, obowiązki ewidencyjne, obowiązek rejestracji oraz składania sprawozdań w BDO.

W zeszłym roku także wprowadzono kilka ważnych zmian. 9 sierpnia 2021 roku wprowadzono istotną aktualizacja modułu ewidencyjnego w BDO. W dniu 23 września 2021 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o odpadach, która poszerzyła katalog administracyjnych kar pieniężnych dla wytwórców odpadów oraz gospodarujących odpadami. Karane jest między innymi nieprowadzenie ewidencji odpadów albo prowadzenie tej ewidencji w sposób nieterminowy lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym. Minimalna kara związana z ewidencją odpadów wzrosła do 1000 zł. Zmienił się również tryb nakładania sankcji i, co za tym idzie, przesunięto część odpowiedzialności z osoby prowadzącej ewidencję odpadów na podmiot, w imieniu którego jest ona prowadzona. Szczegóły nowych przepisów opisujemy w nowym rozdziale „Odpowiedzialność oraz kary za nieprzestrzeganie ustawy o odpadach”.

System BDO służy do bieżącej ewidencji odpadów i sprawozdawczości – nie ma dla niego alternatywy. Wszystkie karty przekazania odpadów (KPO) muszą być wystawiane w czasie rzeczywistym za pośrednictwem systemu BDO i są przechowywane na państwowych serwerach. Nie ma już możliwości odbioru odpadów od przedsiębiorcy, który samodzielnie nie wystawi KPO w BDO. Nie ma także możliwości, by firma odpadowa wystawiła KPO w imieniu wytwórcy odpadów. Poradnik tłumaczy także kwestię składania sprawozdań odpadowych za 2021 rok, które należało do wtorku 15 marca 2022 roku wysłać za pośrednictwem systemu BDO.

W poradniku szczególną uwagę zwracamy na problem ustalania prawidłowego kodu odpadu na podstawie najnowszego katalogu odpadów. W publikacji zawarto przykładowe zestawy rodzajów i kodów odpadów dla konkretnych typów działalności, takich jak np. warsztaty samochodowe, firmy budowlane, produkcyjne, medyczne czy cukiernie/piekarnie i wiele innych. Prawidłowe ustalenie kodu odpadów ma kluczowe znaczenie dla określenia zakresu obowiązków oraz ewentualnych zwolnień z tych obowiązków.

W 2022 roku wdrożone zostały aktualizacje systemu BDO, które zawierały między innymi zmiany w modułach ewidencja odpadów oraz sprawozdawczość. Zmiany dotyczą podstawowego w ewidencji odpadów dokumentu, jakim jest karta ewidencji odpadów. Zaktualizowano także sprawozdania roczne za 2022 rok (składane do 15 marca 2023 r.). Wcześniej już udostępniono aktualizację BDO w zakresie modułu sprawozdawczego wprowadzającą udogodnienia w zakresie korekty sprawozdań, które firmy i instytucje składają do marszałka województwa. W rozdziale dotyczącym sprawozdawczości opisujemy nowe zasady oraz krok po kroku sposób skutecznego złożenia sprawozdania lub korekty za pośrednictwem systemu BDO.

System BDO jako narzędzie do ewidencji odpadów działa już od prawie trzech lat. Od naszych czytelników oraz uczestników organizowanych przez nas szkoleń dostajemy liczne zapytania odnośnie błędów w kartach wystawianych w systemie BDO. Zachęcam do zapoznania się z rozdziałem „Błędnie wystawione dokumenty w systemie BDO”, w którym opisaliśmy, kto i jakie działania powinien podjąć w zależności od rodzaju błędu i statusu dokumentu w bazie odpadowej.

Publikacja oparta jest na najnowszych przepisach prawa oraz na wymogach faktycznych, nakładanych na posiadaczy odpadów przez system BDO. Poradnik uwzględnia zarówno potrzeby osób, które posiadają doświadczenie w ewidencji odpadów, jak i tych, którzy dopiero dowiedzieli się o obowiązku rejestracji w BDO. Ty wybierasz, które rozdziały dotyczą twojej działalności. Każdy rozdział został napisany tak, aby obejmował możliwie wszystkie niezbędne informacje w jednym miejscu, bez konieczności szukania dodatkowych informacji. Możesz zatem przeczytać cały poradnik lub tylko wybrane rozdziały.

Zamawiając poradnik, otrzymujesz najnowsze wydanie publikacji z 12 stycznia 2023 roku!
Gwarantujemy zawsze aktualne informacje o ewidencji oraz sprawozdaniach w systemie BDO.
Przez 6 miesięcy będziesz otrzymywać nowe wydania, gdy tylko zmienią się przepisy prawa lub zmieni się system BDO.
Kolejne wydania otrzymasz bez dodatkowych kosztów, nie wiąże się to także z żadnym zobowiązaniem dla kupującego.  

Wierzymy, że dzięki poradnikowi uda Ci się dostosować Twoją Firmę do nowych przepisów, a obsługa systemu BDO szybko stanie się rutynową czynnością. Jesteśmy pewien, że dzięki tej publikacji ewidencja odpadów oraz sprawozdawczość w Twojej firmie będzie prowadzona zgodnie z przepisami prawa, które nie zawsze są przejrzyste, a obsługa systemu BDO będzie prostym, rutynowym zadaniem.  Być może nawet niektórzy z Czytelników znajdą dzięki niemu zgodny z prawem sposób na uniknięcie dodatkowych obowiązków związanych z systemem BDO.

Autorzy: Andrzej Szewski, Artur Budziszewski
szewski@kartaewidencji.pl, budziszewski@kartaewidencji.pl

Publikacja przeznaczona jest dla firm i instytucji, które posiadają obowiązek rejestracji w BDO. Szczególnie dla podmiotów zobowiązanych do prowadzenia ewidencji odpadów oraz składania sprawozdań odpadowych. Poza firmami zajmującymi się profesjonalnie odpadami ewidencję odpadów prowadzić muszą przede wszystkim wytwórcy odpadów, czyli na przykład firmy produkcyjne. Obowiązek rejestracji w BDO mają także wytwórcy odpadów medycznych czy warsztaty samochodowe. Jeżeli prowadzisz np. biuro rachunkowe lub firmę doradczą, poradnik pomoże doradzić i odpowiedzieć na pytania, które zadają Twoi klienci w zakresie BDO.

Należy pamiętać, że lista podmiotów zobowiązanych do rejestracji w BDO nie jest zamknięta, powyższe przykłady mają na celu zilustrowanie, jak wielu różnych firm ten obowiązek dotyczy. Także wśród powyższych przykładów można znaleźne nieliczne wyjątki firm, które mogą uniknąć rejestracji w rejestrze BDO. O tym, kto może uniknąć rejestracji w BDO i ewidencji odpadów piszemy w poradniku.

Autor publikacji:

Andrzej Szewski jest ekspertem w dziedzinie gospodarki odpadami oraz twórcą aplikacji „Ewidencja odpadów”. Dzięki swojemu wieloletniemu doświadczeniu ma unikalne spojrzenie na omawiane zagadnienia i doskonale zna zarówno prawne, jak i praktyczne problemy przedsiębiorców w zakresie ewidencji odpadów. Autor doradza także firmą przy wdrażaniu zintegrowanych modułowych pakietów oprogramowania, uwzględniających obowiązki w zakresie ewidencji odpadów(BDO API).

Artur Budziszewski jest ekspertem w zakresie ewidencji odpadów i gospodarki odpadami. Autor oraz redaktor licznych publikacji branżowych, twórca kliku aplikacji do ewidencji odpadów oraz sprawozdawczości. Od 2014 roku prowadzi konsultacje oraz szkolenia w zakresie gospodarki odpadami. Tylko w roku 2021 przeprowadzili ponad 150 indywidualnych konsultacji oraz szkoleń dla firm i instytucji z blisko 30 różnych branż. Pomaga przedsiębiorcą w przypadku postępowań kontrolnych.

Wydawca publikacji: KartaEwidencji.pl jest firmą, która tworzy i wspiera aplikację do ewidencji odpadów oraz doradza klientom w zakresie gospodarki odpadami.  Nasz program Ewidencja odpadów od 1999 roku pomaga przedsiębiorcom w prowadzeniu ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów. W ostatnich 23 latach wspólnie z naszymi klientami stworzyliśmy uniwersalny program do ewidencji odpadów. Program dostosowany do potrzeb zarówno dużych jak i małych przedsiębiorstw niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności. Pomagamy użytkownikom programu ewidencja odpadów wdrażać zmiany wynikające z trwających nieustannie od 2012 roku zmian przepisów prawa. Użytkownicy szczególnie cenią naszą pomoc techniczną oraz merytoryczną.

CZY WIESZ ŻE?

Posiadacz odpadów jest obowiązany do prowadzenia na bieżąco ich ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów zgodnie z katalogiem odpadów określonym w rozporządzeniu. Ewidencjonowanie odpadów ma zapewnić ilościową i jakościową kontrolę odpadów wytwarzanych, przekazywanych, transportowanych, poddawanych odzyskowi lub unieszkodliwianych. Jest jednak problem co oznacza w Twoim konkretnym przypadku prowadzenie ewidencji odpadów na bieżąco? Ustawodawca pozostawił ten termin do interpretacji posiadacza odpadów. W zależności od rodzaju działalności oraz organizacji pracy „bieżąca ewidencja” będzie oznaczać co innego. W niektórych przypadkach „na bieżąco” oznacza raz dziennie, w innych raz na tydzień lub raz na miesiąc. Należy pamiętać, że interpretacji w pierwszej kolejności dokonuje posiadacz odpadu, natomiast organy kontrolne mogą dokonać własnej interpretacji. Opisujemy ten problem szczegółowo ma stronie 48 poradnika w rozdziale”5.2. Częstotliwość ewidencji odpadów”. Rozdział uwzględnia nasze doświadczenie z przeprowadzonych u naszych klientów w latach 2020/2021 postępowań kontrolnych(problem pojawił się dopiero w 2020 roku). 

Od 2021 roku ewidencję odpadów oraz sprawozdawczość prowadzi się tylko i wyłącznie za pośrednictwem indywidualnego konta w BDO – Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Dokumenty ewidencji odpadów, sporządza się bezpośrednio w systemie BDO lub z wykorzystaniem zewnętrznych aplikacji zintegrowanych z systemem BDO przez API.

Podmiot zobowiązany do prowadzenia ewidencji odpadów nie tylko ma obowiązek rejestracji w BDO, ale w praktyce bez dostępu do indywidualnego konta w systemie BDO nie jest w stanie prowadzić ewidencji odpadów. Brak dostępu do systemu BDO uniemożliwia także jakikolwiek udział w obrocie odpadami np. ich przekazanie. Nie ma możliwości przekazania, transportu lub przyjęcia odpadu.

Sprawozdanie odpadowe można złożyć tylko i wyłącznie za pośrednictwem systemu BDO. Nowe sprawozdanie o wytwarzanych odpadach oraz gospodarowaniu odpadami składa się z 13 działów podzielonych na 31 tabel wypełnianych oddzielnie dla każdego miejsca prowadzenia działalności(MPD).

Pamiętaj, że organy kontrolne, takie jak policja, GIOŚ lub WIOŚ, mogą mieć wgląd on-line do naszych dokumentów ewidencyjnych zapisanych w systemie BDO. W takiej sytuacji wystawiona przez nas KPO powinna mieć pokrycie we wpisach dokonanych dla KEO prowadzonej dla danego rodzaju odpadów.

Dostęp do bazy danych odpadowych w tym danych w zakresie ewidencji odpadów przedsiębiorców w systemie BDO posiadają między innymi:

• Policja oraz Inspekcja Transportu Drogowego
• Wójt, burmistrz lub prezydent miasta
• Starosta, wojewoda lub Marszałek województwa
• Organy Inspekcji Ochrony Środowiska
• Główny Inspektor Ochrony Środowiska (GIOŚ)
• Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska (WIOŚ)
• Inspekcja Sanitarna
• Wody Polskie

ZAWARTOŚĆ PORADNIKA

Spis treści poradnika:

1. Wstęp
2. Kto musi prowadzić ewidencję odpadów w BDO
2.1. Kogo nie dotyczy obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów
2.2. Przeniesienie odpowiedzialności za odpady
3. Katalog odpadów
3.1. Co jest odpadem
3.2. Jak ustalić prawidłowe kody odpadów
3.3. Przykładowe zestawy kodów odpadów dla wybranych działalności
4. Rejestr BDO
4.1. System BDO od 2023 roku
4.2. Obowiązek rejestracji w BDO
4.3. Wgląd organów kontrolnych w dane zebrane w BDO
4.4. Proces rejestracji wytwórcy odpadów w BDO
4.5. Rozpoczęcie pracy w systemie BDO
4.6. Opłaty rejestrowe oraz roczne w BDO
4.7. Wyrejestrowanie, podmiotu prowadzącego ewidencję odpadów z BDO
4.8. Obowiązek weryfikacji podmiotu przejmującego odpady w BDO
5. Ewidencja odpadów w systemie BDO
5.1. Ogólne zasady ewidencji odpadów
5.2. Częstotliwość ewidencji odpadów
5.3. Uproszczona ewidencja odpadów
5.4 Karta przekazania odpadów w systemie BDO
5.5. Karta ewidencji odpadów w systemie BDO
5.6. Karta przekazania odpadów komunalnych w systemie BDO
5.7. Karta ewidencji odpadów komunalnych w systemie BDO
6. Błędnie wystawione dokumenty w systemie BDO
6.1. Błędy i problemy związane z masą i rodzajem odpadów w KPO
6.2. Błędy i problemy związane transportem odpadów w KPO
6.3. Błędy i problemy związane odbiorcą odpadów w KPO
6.4. Postępowanie w przypadku wystawienia karty błędnego typu
7. Papierowa ewidencja odpadów w przypadku awarii systemu BDO
7.1. Papierowa ewidencja odpadów poza BDO
7.2. Papierowa Karta przekazania odpadów
7.3 Papierowa Karta ewidencji odpadów
7.4. Ewidencja odpadów w przypadku awarii systemu BDO
8. Sprawozdawczość odpadowa w systemie BDO
8.1. Sprawozdawczość o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami w systemie BDO
8.2. Sprawozdawczość o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami w systemie BDO
8.2.1. Sprawozdanie wytwórcy odpadów w BDO
8.2.2. Sprawozdanie zbierającego odpady w systemie BDO
8.2.3.Sprawozdanie prowadzącego odzysk i recykling odpadów
9. Zasady magazynowania odpadów
9.1. Ogólne zasady magazynowania odpadów – ustawa o odpadach
9.2. Uproszczone wymagania w zakresie magazynowania odpadów
9.3. Pełne wymagania w zakresie magazynowania odpadów
10. Transport odpadów
10.1. Szczegółowe wymagania dla transportu odpadów
10.2. Ewidencja odpadów transportującego odpady oraz inne wymagane dokumenty
10.3. Kontrole i odpowiedzialność transportującego odpady
11. Odpady budowlane
11.1. Obowiązek segregacji odpadów budowlanych
12. Kary i odpowiedzialność wytwórcy oraz gospodarującego odpadami
13. Opłata recyklingowa za torby na zakupy z tworzywa sztucznego
13.1. Roczne sprawozdanie o wprowadzonych torbach na zakupy z tworzywa sztucznego
14. Produkty oraz opakowania jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego
14.1. Planowana opłata, pobierana w punktach handlowych oraz punktach gastronomicznych od wydawanych opakowań lub posiłków w opakowaniach jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego
15. Dodatkowe wykazy niezbędne do prawidłowej ewidencji odpadów
15.1. Lista odpadów, które osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne
15.2. Wyjątki od stosowania ustawy o odpadach
16. Wzory papierowych dokumentów ewidencyjnych stosowanych w przypadku awarii systemu BDO
17. Przykładowe dokumenty ewidencyjne wystawione w systemie BDO